Na wystawę „My i oni. Zawiła historia odmienności” wybrałam się w zasadzie w ostatnim momencie, bo dwa dni przed końcem ekspozycji. A można było ją oglądać w Krakowie prawie przez cztery miesiące.
„Inny” był chyba zawsze fascynujący i ciekawy. Na wystawie przeważały stare ryciny z XVI, XVII i XVIII wieku, ale były też komiksy z XXI wieku. Można się tam było przekonać, że odmienność niejedno ma imię. Najpierw oglądaliśmy „innych” ze względu na pochodzenie: Cyganów i Murzynów, którzy kiedyś po prostu byli ciekawostką. Dziwni byli też ludzie inni od nas „normalnych” fizycznie – bliźniaki syjamskie, ludzie chorzy, np. epileptycy, ludzie z różnymi chorobami skóry. Leonardo da Vinci chętnie malował ludzi uwypuklając dla zabawy jakiś element ich twarzy, czym dał początek dzisiejszej karykaturze. Odchyleniem od normy są też istoty wyjątkowo dobre, albo złe - święci i szatan, a także głupcy i mieszkańcy szpitali psychiatrycznych. Odmienność może być też pozytywna. Ostatnia część wystawy przedstawiała postaci bohaterów.
Ekspozycja była niezwykle inspirująca. Ciekawostką jest to, że ludzie bardziej się boją istot bardzo do nich podobnych np. jeśli wilkołak ma więcej cech ludzkich niż zwierzęcych, a szatan jest bardziej podobny do poczciwego staruszka, który ma tylko szponiaste palce u nóg, niż jest to istota totalnie od nas odmienna. Po drugie ludzie z uwypuklonymi cechami płciowymi, jak na kobiety z Czarnego Lądu z ogromnymi piersiami i pupą, byli uznawani za istoty najbardziej prymitywne. Jak to koresponduje z naszym dzisiejszym kultem silikonowych biustów?
Na samym końcu można było zobaczyć siebie jako odmieńca, bo ustawione były cztery krzywe lustra, w których zwiedzający przeglądali się i widzieli co innego niż na co dzień. Stwarzało to możliwość zobaczenia siebie jako innego. Bo czyż wszyscy jesteśmy tacy sami? Cóż to jest odmienność?
Chociaż wystawa jest już nieczynna, to nadal można oglądać niektóre ryciny z opisami na stronach internetowych Centrum Kultury:
http://www.mck.krakow.pl/images/upload/Wirtualne_spacery/My_i_Oni/data/books/00_00/index.html
http://www.mck.krakow.pl/images/upload/Wirtualne_spacery/My_i_Oni/index.htm
fot. K. Jasińska
