Chrześcijaństwo powstało w I w p.n.e. w rzymskiej prowincji Judea. Jest to w znacznym stopniu oparta na judaizmie, religia monoteistyczna zapoczątkowana przez Jezusa z Nazaretu. Uznawany przez chrześcijan za Mesjasza (pomazańca), a przez Żydów i muzułmanów za wielkiego, choć pysznego proroka. Jezus urodził się prawdopodobnie w 6 r. p.n.e. w Nazarecie (ewang. Betlejem) zmarł w roku 27 w wyniku powieszenia na krzyżu z wyroku sędziego i centuriona rzymskiego oraz gubernatora Judei- Poncjusza Piłata. Zaraz po śmierci Jezusa apostołowie postanowili, że zaczną głosić ewangelię. Na razie wyłącznie w Judei. Dopiero po nawróceniu Szawła (Pawła) Zaczęło rozprzestrzeniać się na zachodnie prowincje cesarstwa oraz Grecję, Anatolię i Egipt. Około 55 r. p.n.e. uformowała się wspólnota jerozolimska, a w roku 58 rzymska. W międzyczasie istniały już wspólnoty w Efezie, Tarsie, Antiochii, Atenach, Tessalonikach, Filipi i Koryncie (Paweł z Tarsu korespondował z przedstawicielami tych wspólnot). W roku 64 p.n.e. spłonął Rzym, a ówczesny cesarz Neron obwinił za to chrześcijan i stało się to przyczyną sporych represji. Najsłynniejszymi męczennikami tego okresu byli Justyn Męczennik, Teofil Antiocheński oraz Ignacy Antiocheński.
W 250 roku n.e. został wydany edykt godzący w ogół świata chrześcijan. Nakazywał on chrześcijanom złożenie ofiary rzymskim bogom, dzięki czemu cesarz Decjusz chciał umocnić swoją władzę nad liczną już wspólnotą chrześcijańską. Cesarz Walerian kontynuował politykę prześladowań za pomocą edyktów. Dążył do powrotu dawnych zwyczajów i religii rzymskich. Za największe zagrożenie w tych działaniach uznał chrześcijaństwo, toteż wystawił dwa edykty godzące bezpośrednio w tą grupę. Pierwszy, ogłoszony w 257 r. zabraniał chrześcijanom zgromadzeń na cmentarzach, nakazywał też zamknięcie kościołów. Kolejny edykt z 258 r. nakazywał natychmiastowe karanie śmiercią każdego, kto nie złożył ofiary rzymskim bogom. Ponadto chrześcijanom z wyższych warstw konfiskowano majątek.
Ostatni akt prześladowań nastąpił za cesarza Dioklecjana (284-305), który próbując uratować upadające Imperium Rzymskie poprzez kult, edyktem z 299 nakazał wszystkim żołnierzom i urzędnikom złożyć bóstwom ofiarę pod groźbą usunięcia ze stanowisk. Odmowa złożenia ofiary pociągać miała za sobą utratę przywilejów stanowych albo zniewolenie. Wszystkich chrześcijan uznano za niezdolnych do spełnienia aktów prawnych. Edykt z 303 roku nakazał zniszczenie świątyń chrześcijańskich, konfiskatę i spalenie ksiąg świętych, surowo zabraniał też gromadzenia się chrześcijan. Początkowo nie przewidywano karania śmiercią, ale od 304 roku, kiedy nakazano wszystkim chrześcijanom złożenie ofiar pogańskich, wielu chrześcijan wystąpiło aktywnie przeciw władzy ponosząc męczeńską śmierć. Prześladowania przerwał częściowo edykt tolerancyjny cesarza Galeriusza z 311 roku, a w pełni tak zwany edykt mediolański z 313 roku, wydany przez współcesarzy Konstantyna i Licyniusza. Konstantyn postanowił pójść dalej i uczynić chrześcijaństwo składnikiem ideologii państwowej: na sztandary wojska i monety wprowadził monogramy Chrystusa, biskupom przyznał uprawnienia urzędników państwowych, budował kościoły chrześcijańskie, a w 321 roku ogłosił niedzielę urzędowym dniem odpoczynku. Mariaż państwa z religią chrześcijańską przypieczętowała decyzja wyłączenia nieprawowiernych chrześcijan z edyktu tolerancyjnego. Odtąd protektorem wiary chrześcijańskiej był cesarz i władza państwowa...
Konrad ChlebdaKatol